Żołnierze I Batalionu 236. Ochotniczego Pułku Piechoty pod dowództwem ppor. Stanisława Matarewicza z kapelanem, ks. Ignacym Skorupką wyszli pod Ossów spod praskiego gimnazjum, obecnego liceum im. Władysława IV. To kolejne symboliczne miejsce związane z Bitwą Warszawską na prawym brzegu Wisły. A historia placówki też jest wyjątkowa.
O związkach konkatedry i parafii Bożego Ciała na Kamionku pisaliśmy wielokrotnie. Przypomnijmy – w kapliczce na liczącym setki lat cmentarzu ostatnią mszę świętą dla żołnierzy odprawił ksiądz Ignacy Skorupka. Następnego dnia zginął pod Ossowem, a w miejscu mszy świętej stanęła dzisiejsza konkatedra – wotum dziękczynne za wygraną z bolszewikami. Natomiast żołnierze I Batalionu 236 Ochotniczego Pułku Piechoty, którego kapelanem był legendarny kapłan, wyruszył pod Ossów spod Gimnazjum im. Władysława IV. Obecnie to Liceum Władysława IV, jedna z najstarszych szkół średnich w Warszawie.
Gimnazjum z XIX wieku
Historia placówki sięga XIX wieku. W roku 1885 powstało męskie Gimnazjum Praskie. Warto pamiętać, że było to zaledwie dwadzieścia lat po Powstaniu Styczniowym. Tereny pod zaborem rosyjskim nie były już Królestwem Polskim (choć carowie uzurpowali sobie tytuł polskich monarchów), ale Krajem Nadwiślańskim. Wiele miast straciło prawa miejskie (niektóre odzyskują je dopiero teraz), a w szkołach carskie władze prowadziły ostrą rusyfikację. Jak dokładnie wyglądała, można dowiedzieć się z klasyki polskiej literatury, chociażby „Syzyfowych Prac” Stefana Żeromskiego. Według notki historycznej na stronie obecnego Liceum Władysława IV, Gimnazjum Praskie nie było wyjątkiem. Językiem wykładowym był rosyjski, język polski był przedmiotem nieobowiązkowym, większość kadry stanowili Rosjanie. Za używanie języka polskiego uczniów (w większości Polaków) karano. Kary były nawet za odezwanie się po polsku w trakcie przerwy. Młodzież zachowywała się jednak patriotycznie, czego dowodem jest udział gimnazjalistów w odsłonięciu pomnika Adama Mickiewicza 24 grudnia 1898 roku na Krakowskim Przedmieściu.
Nowa siedziba, wsparcie Różyckiego
Jak informuje liceum, w 1901 roku wśród uczniów powstała tajna, patriotyczna organizacja młodzieżowa. Jej celem było wychowanie etyczne oraz nauczanie języka polskiego, literatury, geografii, historii. W 1905 uczniowie Gimnazjum Praskiego wzięli udział w strajku szkolnym, za co spotkały ich represje. Przez 20 lat szkoła mieściła się w wynajmowanym, czynszowym budynku przy ulicy Brukowej 16 (dziś Okrzei). W roku 1907 przeniosła się do obecnej siedziby przy ulicy Petersburskiej (dziś Jagiellońska) – czytamy na stronie placówki. Szkoła była jak na tamten czas bardzo nowoczesna. Strona liceum przypomina o wspaniale wyposażonej pracowni fizycznej. Jak czytamy z kolei w Wikipedii, w szkole znajdowała się nowoczesna hala rekreacyjna (dziś mieści się tam aula). Jednym z darczyńców, który przekazał pieniądze na budowę nowej szkoły, był Julian Różycki, założyciel kultowego bazaru – czytamy. Budynek jest w stylu modernistycznym z elementami secesji – czytamy na stronie liceum. Szkoła mieści się w budynku do dziś.
Udział w Bitwie Warszawskiej
W czasie I wojny światowej Niemcy zajęły Warszawę. Rosyjska ekipa ewakuowała się, zabierając dokumentację szkoły. Zostali jednak uczniowie. Praski Komitet Obywatelski powołał we wrześniu Gimnazjum Filologiczne, któremu nadał imię Władysława IV, pod którym szkoła (z krótką przerwą w – czytamy w historii liceum na stronie placówki. Już w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości szkoła przyczyniła się odrodzonemu państwu. W czasie wojny polsko-bolszewickiej od czerwca do sierpnia 1920 roku w Gimnazjum Praskim formował się 1 Batalion 236 Ochotniczego Pułku Piechoty. 13 sierpnia 1920 roku w kapliczce na liczącym kilkaset lat cmentarzu kamionkowskim ostatnią mszę odprawił ksiądz Ignacy Skorupka. Następnie z terenu Gimnazjum Władysława IV żołnierze batalionu pod dowództwem ppor. Stanisława Matarewicza wyruszyli pod Ossów. Towarzyszył im oczywiście ksiądz Skorupka, który zapowiadał, że przed uroczystością Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny bolszewickie wojska zostaną pokonane. Słowa okazały się prorocze, kapłan zginął jednak 14 sierpnia na polach Ossowa.
Czołowe liceum w Polsce
Na terenie parafii Bożego Ciała na Kamionku powstała świątynia – wotum dziękczynnym po zwycięstwie. To obecna konkatedra Matki Bożej Zwycięskiej. W setną rocznicę Bitwy na murze świątyni odsłonięto nową tablicę poświęconą księdzu Ignacemu Skorupce. A na murze liceum im. Władysława IV udział w Bitwie Warszawskiej upamiętnia tablica. „Tu na terenie Gimnazjum im. Władysława IV od czerwca do sierpnia 1920 roku formował się I Batalion 236 Ochotniczego Pułku Piechoty i stąd pod dowództwem ppor. Stanisława Matarewicza z kapelanem ks. Ignacym Skorupką wyruszył do zwycięskiego boju pod Ossowem” – brzmi napis. Jak informuje szkoła, tablicę w 1992 roku odsłonił mjr rezerwy, architekt Aleksander Arcichowski. W roku 1920 był 15-letnim uczniem Gimnazjum Praskiego i żołnierzem 236 Ochotniczego Pułku Piechoty. W czasie niemieckiej okupacji kadra szkoły organizowała nauczanie w tajnych kompletach. Po II wojnie Liceum stało się koedukacyjne. W tym roku obchodzi 140-lecie istnienia. Zajęło też 10. miejsce w ogólnopolskim rankingu szkół średnich „Perspektyw”.
